Een groeiend aantal artsen, veel gevestigde leiders in hun vakgebied, ontdekken dat ze op latere leeftijd ADHD (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder) hebben. Decennia lang is de aandoening afgeschilderd als een gedragsprobleem bij kinderen, maar daarbij wordt voorbijgegaan aan de unieke krachten die het kan ontsluiten, vooral in veeleisende beroepen als de geneeskunde.
De ‘verloren generatie’ en late diagnose
Veel goed presterende vrouwen en professionals werden over het hoofd gezien door vroege diagnostische systemen gericht op disruptieve jongens. Deze individuen leken braaf, hardwerkend of bedreven in het maskeren van hun neurodivergentie, waardoor herkenning van hun onderliggende ADHD werd voorkomen. Toch zijn ze erin geslaagd ondanks dit gebrek aan steun.
Uit interviews met psychiaters en specialisten blijkt een consistent patroon: eigenschappen die traditioneel gezien worden als nadelen van ADHD – zoals afleidbaarheid en moeite met administratieve taken – zijn vaak dezelfde sterke punten die deze artsen tot uitzonderlijke clinici maken.
De kracht van associatieve intelligentie
Eén van de belangrijkste sterke punten is associatieve intelligentie : het vermogen om patronen te herkennen in ogenschijnlijk niet-gerelateerde domeinen. Psychiater dr. Julie Le identificeert bijvoorbeeld over het hoofd geziene ADHD bij behandelingsresistente depressiepatiënten, vooral oudere vrouwen, en verbetert de resultaten door dit inzicht.
Op dezelfde manier ziet anesthesioloog dr. Linda Bluestein verbanden in complexe, multisysteemaandoeningen zoals het Ehlers-Danlos-syndroom (EDS), lang voordat anderen dat doen. In een gefragmenteerd medisch systeem is dit vermogen om informatie uit verschillende disciplines te synthetiseren van onschatbare waarde.
Hyperfocus: een tweesnijdend zwaard
ADHD wordt vaak geassocieerd met afleiding, maar mensen met de aandoening ervaren aandacht anders. Interesse drijft de focus, en als iets er echt toe doet, neemt hyperfocus het over. Dr. Le gebruikt dit om zich te verdiepen in complexe psychiatrische formuleringen, terwijl Dr. Bluestein het gebruikt om haar nationaal erkende EDS-expertise op te bouwen.
Deze diepe onderdompeling stelt deze artsen in staat taken aan te pakken die anderen onmogelijk vinden: Dr. Bluestein voert uitgebreide patiëntevaluaties uit (tot zes uur) met niet aflatende energie, die veel verder gaat dan de standaardpraktijk.
Creativiteit en innovatie in de patiëntenzorg
ADHD-hersenen blinken uit in niet-lineair denken, waardoor neurodivergerende artsen hun eigen weg inslaan. Dr. Le volgde een zeldzame gecombineerde huisartsgeneeskunde-psychiatrie-residentie, waarbij geestelijke gezondheidszorg rechtstreeks in de eerstelijnszorgsystemen werd ingebed. Dit model verbetert de continuïteit en samenwerking en komt tegemoet aan een al lang bestaande zorgbehoefte.
Dr. Bluestein, een voormalige ballerina wiens carrière door EDS ontspoorde, maakte van haar tegenslag een kans door een speciale kliniek voor EDS- en hypermobiliteitspatiënten op te richten – een van de weinige in het land. Ze gebruikt haar dansachtergrond zelfs om hypermobiele dansers, een historisch onbegrepen bevolking, te helpen.
Missiegedreven empathie
Veel ADHD-artsen delen een diep gevoel van medeleven, voortkomend uit hun eigen ervaringen waarbij ze zich onbegrepen of afgewezen voelden. Deze empathie drijft hen ertoe te pleiten voor complexe patiënten die vaak tussen wal en schip vallen. Dr. Bluestein opende haar hypermobiliteitspraktijk nadat ze overweldigd werd door e-mails van patiënten die om hulp smeekten.
Dr. Le maakt zich zorgen dat andere artsen ADHD bij patiënten over het hoofd kunnen zien, wat haar inzet voor nauwkeurige diagnose en zorg alleen maar versterkt. Deze artsen benaderen de geneeskunde met een verantwoordelijkheidsgevoel dat verder gaat dan individuele patiënten, met als doel systemische tekortkomingen op te lossen.
Volharding en heruitvinding
ADHD brengt echte uitdagingen met zich mee: nachtelijke grafieken, administratieve problemen, uitstelgedrag. Maar als ze gemotiveerd zijn, tonen individuen met ADHD opmerkelijke volharding. Dr. Le volgde een medische opleiding, residentie en meerdere klinische rollen, terwijl Dr. Bluestein haar carrière opnieuw opbouwde nadat ze haar danscarrière had verloren.
Deze creativiteit, het aanpassingsvermogen en het doorzettingsvermogen worden vaak over het hoofd gezien in discussies over ADHD.
Waarom dit ertoe doet
Het heersende verhaal rond ADHD blijft negatief en waarschuwt voor schooluitval en professionele problemen. Deze framing negeert de sterke punten van laat gediagnosticeerde volwassenen die floreren op veeleisende terreinen. Het veranderen van het gesprek is essentieel.
Kinderen verdienen het om te horen dat ADHD de sterke punten met zich meebrengt die de wereld nodig heeft: creativiteit, empathie, innovatie en het vermogen om te zien wat anderen missen. Het succes van artsen als Dr. Le en Dr. Bluestein bewijst dat neurodivergerende genialiteit betekenisvolle veranderingen in de geneeskunde kan bewerkstelligen.
